زنجیره تحلیل ارزش نانوحسگر پیزوالکتریک جایگزین ضربان ساز قلب

مریم نوقابی
کارشناسی ارشد فیزیک گرایش اپتیک و لیزر دانشگاه علم و صنعت

مواد پیزوالکتریک با اعمال کمترین مقدار نیرو، جریان الکتریکی تولید می کنند. از این رو در تولید حسگرها کاربردهای وسیعی دارند. یکی از کابردهای وسیع این مواد در صنعت تجهیزات پزشکی خصوصا بیماری های قلبی- عروقی است.
حدود 40 درصد از مرگ انسان ها، مربوط به بیماری های قلبی عروقی است. آمار بالای مبتلایان به این -بیماری باعث شده هر ساله بیش از 250 هزاران ضربان ساز قلب دائمی کاشته شود و در واقع ضربان سازهابه یک ابزار درمانی تبدیل شده اند؛ اما با مشاهده رشد روز افزون استفاده از ضربان سازها، پایین آمدن سن بیماران نیازمند به ضربان ساز و کوتاه بودن عمر باتری های متداول که بین 5 تا 10 سال است می توان به لزوم پرداختن به این موضوع پی برد.


گزارش ها حاکی آن است که در سال 2021 حجم بازار پیزوالکتریک ها در دنیا به 28.7 بیلیون دلار امریکا رسیده است. پیش بینی ها حاکی از آن است که این رقم تا سال 2026 به 35.5 بیلیون دلار امریکا نیز برسد. در این میان با رشد فناوری نانو در دنیا و رسوخ فناوری در طراحی و ساخت حسگرها، منجر به رشد بازار جهانی نانوحسگر در دنیا گردید. طبق آمارهای جهانی، سهم بازار دنیا از نانوحسگرها در سال 2021 به 8.2 میلیارد دلار رسید و اروپا و آسیا به ترتیب 3.4 و 1.6 بیلیون دلار از این بازار را در اختیار داشتند.


در ایران نیز چند شرکت محدود خصوصی در مرحله ایده و طراحی نانوحسگرها هستند اما با این وجود گزارشی از روند پیشرفت نانوحسگرها در ایران در دسترس نیست. در حالیکه هزینه هر عمل جراحی قلب باز در سال 1400 بین 40 تا 65 میلیون تومان است، قیمت ساده ترین نوع ضربان سازها به طور میانگین 10 الی 12 میلیون تومان برآورد شده است. بنابراین لزوم تمرکز و سرمایه گذاری در این بخش می تواند تاثیر مثبتی بر روند رو به رشد اقتصاد دانش بنیان داشته باشد.